2023/08/18
記者
吳品儒/林柏宏 編譯

永凍土快速解凍 釋放溫室氣體加速暖化

'ana ray 西伯利亞 'ima ma:hahola' ka ra:i' 永凍土, ma' 'aybelen ila 'isani 'ima rikrika: a tomal ka kawaS. 'aring 70年代 kinas'oehaez ray 西伯利亞凍土層 1 ka minrawko'an, hiza' 'ima hole'en ra:i' heSem ila, ra:i' ma' 'arolon ila, 'isa:a' hiza' minrawko'an maySoSowaw sopaloy ila 'isani koSa'en 'ima 1 公里 kin'inaro', 100公尺 kin'i:zo' ka 'at'ataSan. 'ima hola'en ray ra:i' 'i:zo' 4 ban 6 siyaen tinal'oemaeh kinhonaehnge: ka SinSina:i' 線蟲 heSemen o 'i'iyaeh ila naehan. 'oka' ila kamatatoroe'toroe' 'okay tikot hini 線蟲 'am pakhayza' ka baykin ki kak'ayaeh, lasiya tikot a tomal So: hini 凍土層 heSemen ila hahi:il, 'am pakrae:iw 'akoy ka 'ima ha:ohoel koSa'en 溫室氣體, 'am pakrikrika: naehan ka kawaS

即便是西伯利亞的永凍土,也抵擋不了全球暖化的熱浪。從70年代就出現在西伯利亞凍土層的一條山溝,因為凍土逐漸融化、土壤流失,山溝逐漸擴大為長達1公里、深度近1百公尺的巨大峽谷。被冰封在土壤中長達4萬6千年的線蟲隨著解凍復活,科學家並不擔心線蟲帶來傳染病,反而比較擔憂凍土層融化釋放出的大量溫室氣體,會加速全球暖化。永凍土快速解凍 釋放溫室氣體加速暖化

不斷扭動的線蟲,看起來活力充沛,其實已經超過了4萬歲。德國的研究人員在俄羅斯西伯利亞凍原取得土壤樣本,發現土裡含有現代不曾發現的新品種線蟲,並且在解凍後依然能夠存活。
'ima kakoway nanaw ka SinSina:i' 線蟲, kita'en wa'isan ka basang, 'oka' ila siya 'ima minsalaz 4 ban tinal'oemaeh ila. Say 德國 kamatatoroe'toroe' ray 俄羅斯西伯利亞凍原 minari' ka ra:i' 'i:zo', Sahoero: 'ima 'inokay Sahoero: i 'ima  SaSo' Sinrahoe' ka SibSiba:i' 線蟲. pakheSemen 'isa:a' o 'i'iyaeh ila naehan.

(科隆大學研究小組組長Dr. Philipp Schiffer:
科隆大學研究小組tahoki'  Dr. Philipp Schiffer
我們俄國同事採集些許永凍土,作為研究使用,之後發現從土裡鑽出線蟲,同事知道土壤冰封已久 ,就用放射性碳定年法探測時間,推定冰凍長達4萬6千年之久)

線蟲身上的海藻醣能保存水分,讓牠們在脫水狀態下長期生存於極度低溫環境。由於線蟲以細菌為食,研究人員推估牠們的消化系統中可能含有古代細菌,不過與其擔心細菌造成疾病傳染。研究人員更擔憂凍土溶解後釋放出其他有害物質,以及在地表形成的巨大坑洞。
ray hini 線蟲 basang hayza' ka 海藻醣 kayzaeh Somli' ka ralom. 'isa:a' lasiya So: 'azaw a tomal ma' kayzaeh honaehnge: a tomal 'i'iyaeh ray 'ima maskes a tomal ka 'oemaeh. 'isa:a' 線蟲 kamasomi'ael ka 細菌, kamatatoroe'toroe' pakoSa' ray nasiya kapaykasi'aelenan hayza' 'ankakhayza'an a ka 細菌, 'oka' ila 'ana tikot hini 細菌 pak'a'ayaehan ka mae'iyaeh. kamatatoroe'toroe' tikot a tomal So: hiza' 'ima hola'en ka ra:i' So: heSem ila 'am pakrae:iw ka 'ima 'aewhay kakrangi'an. ma' 'am ray 'oemaeh pakhayza' 'ima sobae:oh ka hoeroe'.

(當地居民 Erel Struchkov:
Say 'isaso: Erel Struchkov
這個地方學術上稱為冰融喀斯特坑,當地人叫做天坑,70年代開始變大,一開始只是條山溝,凍土在好天氣時吸熱融化 ,使得山溝愈融愈寬)

這裡之所以會形成"冰融喀斯特"地形,是因為厚達將近100公尺的凍土解凍後,造成流水不斷侵蝕地表。不但破壞地形風貌和生物多樣性,更嚴重的是釋放大量溫室氣體,讓當地的暖化程度更加惡化。
rini' hayza' 'ima 冰融喀斯特 ka 'oemaeh, koSa'en 'ima 100 公尺 kinkarpa: 'ima hola'en ra:i' So: heSem 'ila, 'isa:a' 'oemaeh 'arolon noka ralom. pa'aewhay ila ka 'oemaeh ki noka kaSnayrisaza: ka kakrowaSekan. 'abe' a tomal koSa'en 'am pakrae:iw 'akoy ka 'ima ha:ohoel 溫室氣體. 'isa:a' risaza: o 'am rikrika: ila naehan.

(Yakutsk Melnikov凍土研究院 Nikita Tananayev:
Yakutsk Melnikov凍土研究院
Nikita Tananayev
凍土碳含量比空氣中碳含量高出1倍,這些天坑的土壤也含有機碳,由於Batagaika天坑將近1百公尺深 ,土多 保存的碳含量就很高,碳被慢慢釋放到大氣中,被細菌攝取後 提高甲烷 二氧化碳排放量,加速溫室效應 產生溫室效果,往後讓氣候變遷加劇)

氣候變遷讓凍土溶解,之後排放的溫室氣體又會加劇氣候變遷,這樣的惡性循環讓65%面積都是凍土的俄羅斯,暖化速度比全球快上2.5倍,該如何嚴加防範凍土溶解所帶來的環境災害,目前還是個未知數。
kawaS 'okik hingha' ila, 'isa:a' 'ima hola'en ka ra:i' 'okay hola' i ila, pinakrae:iw ka 溫室氣體 'am 'aewhay naehan ka kawaS. nakhini kin 'awmonza' ka howaw, no 'ima 65% kinmowahil 'ima hola'en ka 'oemaeh ka 俄羅斯. lasiya 'am 2.5倍 'alikaeh rikrika: naehan 'ini 'aroma'. sa'owaz 'am nak'ino' poti' noka 'ima heSem ka ra:i' ki hahola' ka pinat'aewhayan, 'isani ma' haysiya 'okik ra:ami.

(俄羅斯/薩哈)